روستای بیرواس ( بیدرواز )

 پانزدهم اسفند 1353ه ،ش"قرارداد1975 الجزایر"وپیامد شوم وخاطره تلخ آن برای مردم روستای بیدرواز:

قبل از انقلاب دولت ایران وعراق حدود سه دهه   برسر برخی مسائل باهم درگیر بودند مانند حق مالکیت آب اروند رود(شط العرب) حق کشتیرانی، مشخص نشدن خطوط مرزی، مسافرت اتباع دوکشور برای زیارت اماکن متبرکه وچندین موارد د‌یگر.آب اروندرود با طی کردن مسافتی ۱۹۰کیلومتری وارد شط العرب میشد به همین دلیل   دوکشور بر سر مالکیت آن سالها به مناقشه پرداختند ودراین اواخر حساسیت بالاگرفت سرانجام دولت الجزایر به واسطه گری درمیان دوکشور پرداخت ورئیس جمهور الجزایر هواری بومدین باسفر به بغداد وتهران دو کشوررامتقاعد به انعقاد قرارداد نمودوسرانجام در۱۳٥۳/۱۲/۱٥شمسی وبیست ودوم ژوئن۱۹۷٥میلادی دوطرف بامیانجیگری دولت الجزایر با امضاء عباسعلی خلعتبری وزیر امورخارجه ایران وسعدون حمادی وزیرامور خارجه عراق قراردادی رابه امضاء رساندند که به قرارداد۱۹۷٥الجزایر معروف شدـامضاء این قرارداد برای مردم مرزنشین ومرزداری مانند روستای بیدرواز پیامد تلخی درپی داشت.

قبل از این قرارداد مراتع وچراگاه دامهای روستا ی بیدرواز به نزدیکی روستای (هانه ی دند ٫ده ره ولێ، دە یمە جۆ، روستای نارنجڵە)وازسوی شمالغرب بە مراتع (کاوەو سڵمانا ونسارتاریک منتهی میشد وقدیم درقدیم مردم هرسالەجهت چرای دام خود بە هانە هە واس ودە رە و کێڵا بە هە وار میرفتند وتا پایان تابستان درآنجا بسرمیبردند وحتی باکندن چاە ذغال (چاڵە خڵوز) مرزخودرا مشخص کرده بودند آثار هه وارها وکێڵ وخانە آنها هنوز باقیست  اما با ا مضاء این عهد نامه نامبارک مراتع روستا به که لگاه عقب رانده شدندوحلقه چرای دام روستا تنگ تر شد باشروع میله گذاری مرزی درسه نقطه از مراتع بیدرواز (که لگاه،سه ر سۆخن ،وقلە هه سون یا کە لو کاوێ)مردم روستای هانە ی دند با سوء استفادە ازاین موضوع به بهانه جویی پرداخته و چوپانان گله (کاک حکیم رسولی وکاک رستم مصطفائی رااذیت وتهدید به بردن گله میکردند وبه آنها هشدار داده بودند که حق ندارند از میله مرزی خارج شوند درغیر اینصورت گله راخواهند برد.مردم روستا باشنیدن این جریان  موضوع راازطریق کدخدا  ی روستا مرحوم عبدالرحمان صفری به پاسگاه هانی گرمله اطلاع وبدین ترتیب ماموران درکه لگاه کمین کرده ومردم روستا نیز درچندین نقطه کمین   نمودندوگله رابه سوی هانه   هه واس هدایت کردند با رفتن گله  عده ای از مردم روستای هانه ی دند به سوی گله آمده واقدام به پراکنده نمودن وبردن آن  کردند  مردم روستای بیدروازنیز از هرطرف با چوب وچماق به سوی آنان رفته وضمن بازپس گیری وجمع آوری گله دونفررانیز اسیر نموده وباخود آوردند وتحویل ماموران دادند(به دلیل احترام از بردن نام آنان صرف نظر می کنیم)این دونفر چندین ماه درپاوه درزندان بودند سرانجام آزاد وازطریق راه روستای بیدرواز به زادگاه خودبرگشتند که ایرانی الاصل بودند.بااین اقدام تنش دوروستا تااندازه ای فروکش کرد وگله تاچراگاه قبلی میرفت اما واقعیت امر آنست که   طبق این عهدنامه چراگاه ومراتع روستا تامیله مرزی کنونیست وسند وقرارداد آن درمجمع عمومی سازمان ملل نگهداری میشود.

این قرارداد دردوران محمد رضاپهلوی وصدام حسین انجام شد بعدا صدام  که به تحریک آمریکا ومتحدانش دررویای تصرف ایران بود درتاریخ۱۳٥۹/۲/۲٦درمقابل دوربینهای تلویزیون عراق این قرارداد راپاره کرد وآنراملغی دانست  وپنج ماه بعد به ایران حمله نظامی کرد وبعدازهشت سال جنگ باایران سرانجام شکست خورد. باسقوط رژیم بعث وسرنگونی صدام وروی کار آمدن جلال طالبانی او نیز درسال ۲۰۰۸این قرارداد رابی خاصیت دانست ولی بعدا حرف خودراپس گرفت وگفت به آن احترام میگذارد.درهرحال گرچه مسئولین وقت ایران آنزمان این قرارداد رایک پیروزی ملی دانسته وبرای آن جشن گرفتندامادرحقیقت برای مردم مرزنشینی مانند روستای بیدروازخاطره ایست تلخ.جوانان ما بایستی این نکات تاریخی رابه خاطربسپارند وازبزرگان خود درمورد مرزوچراگاه دام روستا حدومرزآن سوال بپرسنددردوران انقلاب عباسعلی خلعتبری وزیر خارجه به دلیل این جنایت وچندین جنایت دیگر اعدام شد امیدواریم مشابه این رویدادها تکرار نشود وبرای حفظ آب وخاک خود بکوشیم.

وە تە ن ڕۆحە کە م بینایی چە مان،

یادگارە کەی باوو باپیران،

حب الوە تە نیت نە دڵ جاگێرتە ن،

نمە شیم جە یاد تا وە ڕۆی مە رە دن،

ئاوو هە واکە ت مایە ی حە یاتە ن،

 کە شو کوە کە ت مایە ی نە جاتە ن.

شورای اسلامی روستای بیدرواز۹٦/۱۲/۱٥

بر گرفته از کانال تلگرامی روستای بیرواس به آدرس :  https://t.me/shoraberwas